Het echte Nieuwe Werken

Zelden is er door bedrijven zó gekoketteerd met een verandering, als met het zogenaamde Nieuwe Werken. Steeds meer bedrijven vervangen de gewoon uiterst functionele bureaus en bureaustoelen door vage designtafels met onmogelijke krukjes eromheen. Een centraal geplaatst stomend espresso apparaat moet  de traditionele koffie-automaat in de hoek vervangen, en voor je het weet roept de manager van het bedrijf vol trots ‘Wij doen ook aan het Nieuwe Werken’.

 Meestal zie ik het direct als ik voor het eerst bij een bedrijf kom dat mee-koketteert.  Na het verplichte ‘plaatsnemen’ bij de receptie word je dan opgehaald door een ouwe lul, aan wiens bril en jasje je meteen ziet dat íe zichzelf ontzettend hip vindt. Niet gehinderd door enge originele gedachtes over wat het nieuwe werken nu werkelijk zou moeten inhouden, krijg je dan een  ‘rondleiding’ door het bedrijf. Alsof het een museum betreft! En ja, ik geef het toe: ik mompel dan ook maar dat ik de vreselijke design tafels en onmogelijke krukjes geweldig origineel vind. Maar als dan het onvermijdelijke “wij hebben het nieuwe werken helemaal omarmd” volgt, probeer ik het gesprek altijd snel op iets anders te brengen.

Natuurlijk is het logisch dat werk tegenwoordig anders ingevuld en omlijnd wordt dan in het industriële tijdperk. Als je een schakel bent in het radarwerk van een productie-apparaat is het vanzelf sprekend dat je baas van je verlangt dat je op tijd bent, dat je werkinstructies nauwgezet opvolgt, en dat je zo min mogelijk eigen initiatief toont. In de huidige kenniseconomie zijn eigen initiatief, zelfontplooiing en levenslang leren wel belangrijk, en als het land dan ook nog door files dicht slipt, is het vanzelfsprekend dat er nagedacht wordt over werkvormen waarin werknemers hun privé- en arbeidzaam leven beter kunnen combineren. ICT kan daarin een hulpmiddel zijn, en goed ingezet worden om bijvoorbeeld thuiswerken te faciliteren.

Maar Nederland zou Nederland niet zijn als we met behulp van een enorme dot subsidiecenten niet vreselijk zouden doorslaan met z’n allen. Er wordt een Kenniscentrum ‘Werk & Vervoer’ opgericht, een campagne ‘Het Nieuwe Werken Doe Je Zelf”, een “Week van het nieuwe werken”… En natuurlijk staan de ICT leveranciers weer vooraan in de rij om de producten die zij al jaren geleden ontwikkeld hadden, nu aan te prijzen als de enige facilitator van dat zogenaamde Nieuwe Werken. Je zou bijna geloven dat thuiswerken zonder Microsoft’s Sharepoint volstrekt onmogelijk is, om maar wat te noemen. En voor je het weet zijn een raar design espresso apparaat, onhandige meubels en onmogelijke designkrukjes de symbolen van dat zogenaamde Nieuwe Werken.

Toch is het wel waar dat er een groot aantal maatschappelijke trends is, die verandering van ‘het werken’ legitimeren. We hebben te maken met files; kennis gaat minder lang mee dan voorheen (waardoor studie en werk gecombineerd moeten worden), de arbeidsmarkt is flexibeler (waardoor zelfontwikkeling relevanter is), etc. In basis betekent dit volgens mij dat werknemers verantwoordelijk gesteld moeten worden voor het leveren van resultaat, onafhankelijk van de tijd, plaats en wijze waarop dit resultaat bereikt wordt. Dat is de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer, die in toenemende mate ook zelf mag kiezen welke IT-tools hij gebruikt m het resultaat te leveren. Meer ondernemerschap, meer eigen initiatief van de werknemers en meer focus op resultaat dan op inzet. Dàt is het echte Nieuwe Werken, en dat heeft niks te maken met het meubilair op kantoor, wel of niet emailen op vrijdag, een hippe of juist een ouderwetse bril.

Mijn voorspelling is dat alleen die bedrijven waarvan de managers deelverantwoordelijkheid daadwerkelijk neer durven te leggen bij hun medewerkers, die zij min of meer als onderaannemers beschouwen en faciliteren, werkelijk succesvol zullen zijn met het nieuwe werken.

En bespaar mij voortaan alsjeblieft die rondleiding langs de hippe zitjes in uw bedrijf. Ze halen het echt niet bij de Nachtwacht…